Quy trình và An toàn sửa chữa xe điện

Quy trình sửa chữa xe điện an toàn cần tuân thủ chặt chẽ vì hệ thống điện áp cao (thường 300–800V) có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng nếu thao tác sai. Dưới đây là quy trình chuẩn gồm các bước từ chuẩn bị, ngắt điện, đến kiểm tra và phục hồi:
1. Chuẩn bị trước khi sửa chữa

• Đào tạo & chứng chỉ: Kỹ thuật viên phải được đào tạo chuyên sâu về xe điện (EV) và hệ thống điện áp cao.
• Khu vực làm việc:
  • Thông thoáng, khô ráo.
  • Có biển cảnh báo “Cấm vào – Đang làm việc với điện áp cao”.
• Thiết bị & dụng cụ
  • Bộ dụng cụ cách điện (ISO 60900): cờ lê, kìm, tuốc-nơ-vít cách điện ≥ 1000V.
  • Găng tay cao su cách điện + găng bảo vệ ngoài (Class 0, Class 1 tùy điện áp).
  • Máy đo điện áp cao (HV voltmeter) và bút thử điện áp cao.
  • Thiết bị chẩn đoán chuyên hãng (VD: Tesla Toolbox, Nissan Consult, Hyundai GDS EV…).
  • Bộ nâng/tháo pin EV: bàn nâng thủy lực chuyên dụng chịu tải 300–800 kg.
  • Bộ bảo dưỡng hệ thống làm mát pin: máy hút chân không, bơm nước làm mát, dung dịch chuẩn hãng.
  • Thiết bị an toàn bổ sung: biển cảnh báo HV, dây tiếp địa, bình chữa cháy loại D (chữa cháy lithium).

2. Xác định hạng mục sửa chữa

• Kiểm tra sổ tay kỹ thuật của hãng xe.
• Xác định các bộ phận liên quan đến hệ thống điện áp cao (pin, inverter, motor, sạc, dây HV màu cam) hoặc điện áp thấp (12V).

3. Quy trình ngắt điện an toàn (Shutdown HV System)

• Tắt xe & tháo chìa khóa khỏi khu vực.
• Chờ thời gian xả tụ (thường 5–15 phút, tùy hãng).
• Ngắt kết nối nguồn 12V để vô hiệu hóa rơ-le HV.
• Rút cầu dao/plug an toàn (Service Disconnect) của bộ pin HV.
• Đo kiểm điện áp dư tại cổng HV bằng đồng hồ đạt chuẩn, xác nhận về 0V trước khi thao tác.

4. Thực hiện sửa chữa

• Với hệ thống HV: Chỉ kỹ thuật viên được cấp phép mới thao tác.
• Không đặt dụng cụ kim loại gần cổng HV.
• Cố định cáp HV đã tháo để tránh vô tình kết nối lại.
• Với hệ thống cơ khí, điện 12V hoặc khung gầm: vẫn cần cảnh giác vì có thể nằm gần dây HV.

5. Hoàn tất & khôi phục hệ thống

• Kiểm tra kỹ rằng không còn dụng cụ hoặc linh kiện lạ trong khoang điện.
• Lắp lại Service Disconnect và kết nối lại 12V.
• Bật xe, chạy thử chức năng.
• Xóa mã lỗi (DTC) nếu cần và kiểm tra lần cuối.
• Cập nhật hồ sơ sửa chữa, ghi chú rõ quy trình đã thực hiện.

6. Nguyên tắc an toàn bổ sung

• Luôn làm việc ít nhất 2 người, một người giám sát sẵn sàng ngắt nguồn hoặc cấp cứu.
• Không làm việc khi tay ướt hoặc trong môi trường ẩm.
• Luôn giả định mạch HV đang có điện cho đến khi đo kiểm xác nhận an toàn.
• Sử dụng biển cảnh báo và khóa chốt an toàn (Lockout/Tagout – LOTO).